styczeń 2010

Data ostatniej modyfikacji:
2010-02-17

Zad. 1. Dlaczego słowa "klub" i "pub" są w polszczyźnie wymawiane odmiennie, mimo że ich oryginały różnią się w angielszczyźnie tylko początkowymi głoskami?

Zad. 2. Zapisano tu w tak zwanej świńskiej łacinie (wymyślonym języku) własność pewnego działania arytmetycznego: Yprzaj odawaniudaj echtrzaj iczblaj otrzymałaj ęsiaj entaj amsaj ynikwaj, ezależnieniaj odłaj egotaj, órektaj edwiaj iczbylaj odadaj ęsiaj ajpierwnaj. Czy istnieją dwa słowa polskie mające takie same tłumaczenia na świńską łacinę? Uzasadnij!

Zad. 3. Oto cztery słowa w pewnym języku europejskim: farmor, farfar, mormor, morfar. Wiadomo, że pierwsze z nich można przetłumaczyć jako "babcia", jednak "babcię" oznacza też inne z podanych słów i nie są to synonimy. Jak na podstawie tych danych ustalić dokładne znaczenia wszystkich czterech obcych słów? Jak sądzisz - po co podajemy, że chodzi o język europejski?

 

Wyniki: 

Nikt nie nadesłał pełnych bezbłędnych rozwiązań zadań styczniowych! 2,5 pkt. przyznaliśmy tylko Krystynie Lisiowskiej z Warszawy, a po 2 pkt. zdobyli Juliusz Braun z Kielc i Michalina Sieradzka z Wrocławia.

W czołówce Ligi Lingwistycznej są aktualnie:

  • z 10 pkt. na 12 możliwych - Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy,
  • z 9,5 pkt. - Michalina Sieradzka z XIV LO we Wrocławiu oraz Wojciech Tomiczek, bezrobotny z Lipowej,
  • z 9 pkt. - Juliusz Braun z LO św. Jadwigi w Kielcach.

 Gratulujemy!

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. "Klub" jest zapożyczeniem starszym, z okresu, kiedy angielska wymowa była Polakom generalnie obca, jest to więc pożyczka bardziej graficzna. "Pub" - przeciwnie - pożyczka młoda, fonetyczna.

Zad. 2. Tłumaczenie na świńską łacinę polega na przeniesieniu na koniec wyrazu ewentualnych spółgłosek sprzed pierwszej samogłoski i dodaniu końcówki "aj", względnie "łaj" - jeśli takich spółgłosek nie było (tj. wyraz zaczyna się samogłoską). W grę wchodzą więc pary słów, z których jedno zaczyna się samogłoską, a drugie głoską ł, po której następuje ta samogłoska. Takich par jest w polszczyźnie co najmniej kilka...

Zad. 3. Są to cztery duńskie, norweskie i zarazem szwedzkie określenia pokrewieństwa: "matka ojca", "ojciec ojca", "matka matki", "ojciec matki", co można ustalić na podstawie ich budowy oraz podobieństwa słów "far" i "mor" do ich odpowiedników w wielu językach indoeuropejskich (zwłaszcza germańskich, których podgrupę stanowią tzw. języki skandynawskie, z m.in. trzema użytymi w zadaniu*).

* - Językoznawczy termin "języki skandynawskie" nie rozciąga się na całą Skandynawię, bo język fiński nie jest nawet językiem indoeuropejskim - należy do uralskiej rodziny językowej!

 

Powrót na górę strony