maj 2022

Zad. 1. Bitwę na Psim Polu, wg jednych - wielki sukces polskiego oręża, wg innych - ledwie drobną wojenną potyczkę - przedstawili w literaturze pięknej:

• Józef Ignacy Kraszewski w powieści "Bracia Zmartwychwstańcy"
• Maria Dąbrowska w "Dziennikach"
• Karol Bunsch w powieści "Psie Pole"

 a w pracach historycznych:

• Gall Anonim w "Kronice polskiej"
• Wincenty Kadłubek w "Kronice", a w ślad za nim inni kronikarze XII w. i późniejsi
• Marcin Bielski, w "Kronice polskiej" z 1597
• Bolesław Sikorski, "O bitwie na Psiem Polu i o nazwisku"
• Jerzy Maroń „Psie Pole - bitwa, której nie było”
• Andrzej Jureczko, "Testament Krzywoustego"
• Krzysztof Nowiński, "Śladami polskich bitew"
• Karol Maleczyński, "Wojna polsko-niemiecka 1109 roku"
• Konrad Ziółkowski, "Mityczne spotkanie dwóch armii w historiografii. Starcie na Psim Polu pod Wrocławiem w 1109 roku".

Zad. 2. Wrocławskie upamiętnienia bitwy na Psim Polu:

• głaz upamiętniający bitwę - pierwotnie usytuowany przy ul. Bierutowskiej obok DK "Hydral", potem przeniesiony na ul. gen. Bora-Komorowskiego (rondo Lotników Polskich); napis głosił: Na pamiątkę zwycięstwa oręża polskiego nad najeźdźcami niemieckimi w roku 1109 w XV-tą rocznicę powstania Ludowego Wojska Polskiego - społeczeństwo Wrocławia - Psie Pole 12 X 1959; w 2019 głaz został umieszczony na skwerze przy skrzyżowaniu ulic Bierutowskiej i Kiełczowskiej ze zmienioną tablicą; nowy napis głosi: Na pamiątkę chwały oręża polskiego, bitwy na Psim Polu w 1109 roku oraz 100-nej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę - społeczeństwo Wrocławia - Wrocław, 11 listopada 2018;

• tablica z herbem miejskim Psiego Pola (siedzący biały pies) oraz datą
  1109 w zespole budynków parafialnych kościoła św. św. Jakuba i
  Krzysztofa, na bocznej ścianie dawnej szkoły parafialnej;
• tablica pamiątkowa (nieistniejąca) umieszczona w 1959 (850-lecie bitwy) w miejscu, gdzie miał zostać wzniesiony pomnik upamiętniający bitwę, z napisem: Kamień węgielny położono w tym miejscu dnia 2-go maja 1959 roku pod budowę pomnika i parku dla upamiętnienia odparcia najazdu na Polskę feudałów niemieckich w roku 1109; pomnik nigdy nie powstał;

• tablica pamiątkowa 900-lecia Psiego Pola koło SP 10;

• obraz "Panorama bitwy na Psim Polu" namalowana w Lesznie w 1947 przez Karola Stobieckiego i Leona Rozpendowskiego eksponowana we Wrocławiu w 1948 na Wystawie Ziem Odzyskanych, gdzie oglądał ją Pablo Picasso, potem obraz zaginął.

Zad. 3. Według "Kroniki" Wincentego Kadłubka nazwa Psie Pole wzięła się od rozszarpywanych przez psy ciał poległych w bitwie rycerzy niemieckich (Na dowód tego istnieje jeszcze nazwa owego miejsca, zbiegła się tam bowiem niezmierna sfora psów, które pożerając tyle trupów wpadły w jakąś szaloną dzikość, tak że nikt nie śmiał tamtędy przejść i dlatego owo miejsce nazywa się Psim Polem). Część historyków kwestionuje ten przekaz i twierdzi, że nazwa wsi mogła wiązać się z istnieniem tu książęcej psiarni albo ze słabą jakością tutejszych gruntów (psie znaczy liche), jednak te wersje łatwo obalić - książęce psiarnie mieściły się we wsiach służebnych nazywanych Psarami (i jest taka wieś pod Wrocławiem), a lingwistyczne powiązanie psowatości z czymś gorszej jakości nastąpiło w znacznie późniejszym okresie, podczas gdy taka nazwa w pisanych dokumentach występuje już w 1206 roku, w wiadomości, że książę Henryk Brodaty nadał tę istniejącą już miejscowość klasztorowi św. Wincentego z Ołbina), a poza tym można by się spodziewać, że taka nazwa (niem. Hundsfeld) występowałaby również w innych miejscach z nieurodzajną ziemią, a takich nie znaleziono, wrocławskie Psie Pole jest pod tym względem unikatowe.