Backgammon

Autor recenzji:

Ewa Karolczak

grafik komputerowy

Wydawca:

TACTIC
Nelostuote Sp. z o.o. oddział w Polsce
al. 3 Maja 9/109a, 30-062 Kraków
tel. 693 735 774
e-mail: biuro@tactic.net
http://www.tactic.net/fp.php?lang=PL

Dystrybutor:

Salonik matematyczny "Od smyka do matematyka"
ul. Racławicka 11/1B (wejście od podwórza)
53-149 Wrocław
tel. 71 361 27 41
https://matmaigry.pl/
czynne: poniedziałek–piątek, godz. 9:00–18:00

Typ gry:

strategiczna

Wiek graczy:

Liczba graczy:

Średni czas rozgrywki:

15 minut

Stopień trudności, jeśli chce się grę wykonać samemu:

Backgammon zwany po polsku także tryktrakiem to jedna z najstarszych i najbardziej popularnych gier świata. Znana była już w starożytnej Grecji i w Rzymie, a także w Sumerze, Egipcie i Mezopotamii. Nazwa backgammon pojawiła się dopiero w XVII wieku i pochodzi prawdopodobnie od angielskiego back game, co oznacza grę do tyłu i nawiązuje do jednego z ruchów - powrotu pionów do domu oraz ich zbijania i rozpoczynania rozgrywki od początku. Możliwe jednak, że nazwa ta wiąże się z faktem zwyczajowego umieszczania planszy do tej gry na odwrocie (on the back) planszy do gry w szachy. Wówczas back game oznaczałoby po prostu grę znajdującą się na odwrocie czegoś innego.

Gra w wydaniu Tactica to drewniane pudełko w kartonowej obwolucie, które służy do przechowywania pionków, a na jego pokrywie umieszczona jest plansza do gry. W pudełku znajduje się 15 białych i 15 czarnych pionków, dwie klasyczne kostki sześcienne, kostka specjalna i instrukcja.

Celem gry jest przeprowadzenie swoich pionków na obszar planszy zwany domem, a następnie wyprowadzenie ich na dwór, czyli poza planszę. O tym, o ile pól przesuwamy pionki, decyduje wynik rzutu dwiema kostkami.

Gra kształci zdolność obserwacji i koncentracji, umiejętność strategicznego myślenia i szybkiego podejmowania decyzji oraz wyszukiwania najmniej ryzykownych posunięć.

Skrót reguł gry:

Gra toczy się na kwadratowej planszy, na której namalowano w dwóch rzędach 24 trójkąty równoramienne, na przemian w kolorze białym i czarnym. Stanowią one linie, po których poruszają się pionki, a ich kolorystyka ma ułatwić liczenie linii przy przestawianiu pionków. Na planszy namalowano też dwie linie dzielące ją pionowo na połowy (jest to tzw. banda). W ten sposób na planszy powstały cztery obszary zawierające po 6 trójkątów.
Gracz ustawia planszę tak, by mieć przed sobą 12 trójkątów zwróconych do niego podstawami.
Gracz biały przesuwa swoje pionki w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Jego pierwsza linia znajduje się w lewym dolnym rogu planszy. Gracz czarny przesuwa pionki zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a jego pierwsza linia znajduje się w lewym górnym rogu.
Dwa obszary planszy zawierające ostatnich 6 linii, jakie mają pokonać pionki danego koloru, stanowią domy każdego z graczy (dla czarnych w lewym dolnym rogu, a dla białych – w lewym górnym). Poza planszą na lewo od domu znajduje się tzw. dwór.

Każdy z graczy otrzymuje 15 pionków w jednym kolorze. Jego zadaniem jest przeprowadzenie swoich pionków do domu, a następnie wyprowadzenie ich na dwór. Zwycięża gracz, który dokona tego jako pierwszy.
Grę rozpoczyna się od ustawienia pionków na planszy, jak pokazano na poniższym rysunku.

Następnie każdy gracz rzuca kostką i ten, kto otrzyma więcej oczek, rozpoczyna grę. W pierwszym ruchu gracz wykorzystuje liczbę oczek z obu kostek (swojej i przeciwnika).

W swoim ruchu gracz rzuca dwoma kostkami, a następnie przesuwa swój pionek o tyle linii, ile wynosi suma oczek wyrzuconych na obu kostkach albo jeden pionek o liczbę oczek z jednej kostki i drugi - o liczbę oczek z drugiej.

Jeśli na obu kostkach wypadnie tyle samo oczek, ich liczbę się podwaja, a ruch można wykonać także trzema lub czterema pionkami. Na przykład jeśli wypadły dwie trójki, gracz może przesunąć jeden pionek o 12 linii lub dwa pionki, każdy o 6 linii, albo trzy pionki – jeden o 6 linii, a pozostałe o 3 linie, albo cztery pionki – każdy o 3 linie.

Jeśli gracz nie może wykorzystać wyników z obu kostek, to wykorzystuje w danym ruchu wyższą z wyrzuconych wartości. Jeśli wtedy również nie może wykonać ruchu, traci kolejkę. Gracz ma jednak obowiązek wykorzystać obie wyrzucone na kostkach wartości, jeśli tylko istnieje taka możliwość, i nie wolno mu wykonać takiego ruchu jednym pionkiem, który uniemożliwi wykorzystanie wyniku z drugiej kostki.
Przesuwany pionek może przeskakiwać linie zajęte przez inne pionki, ale musi zakończyć ruch na linii pustej lub na linii zajętej przez pionki tego samego koloru, albo na takiej, gdzie znajduje się tylko jeden pionek przeciwnika (w tym wypadku pionek przeciwnika zostaje zbity i jest przesuwany na bandę).

Gracz, którego pionki znalazły się na bandzie, musi w pierwszej kolejności wprowadzić je znowu do gry. Wykorzystuje w tym celu wyniki rzutu dwiema kostkami i rozpoczyna odliczanie od pierwszej linii od strony dworu w domu przeciwnika. Przy wprowadzaniu pionka do gry obowiązują te same zasady zajmowania linii, co w zwykłym ruchu. Jeśli wyniki rzutu kostkami kierują pionek z bandy na pola zablokowane pionkami przeciwnika, gracz traci kolejkę.

Kiedy gracz zgromadzi w swoim domu wszystkie swoje pionki, może zacząć wyprowadzać je na dwór. Na dwór wychodzi pionek, który stoi na linii odległej od dworu o liczbę oczek wyrzuconą na jednej z kostek. Na przykład jeśli na kostce wypadło 4, to na dwór można wyprowadzić pionek z czwartej linii (licząc od dworu).

Jeśli przy wyprowadzaniu z domu na linii wskazanej przez wynik na kostce nie stoi żaden pionek, a wszystkie znajdują się już bliżej dworu, to przesuwamy na dwór pionek najbardziej od niego odległy. Na przykład jeśli najbardziej oddalony od dworu pionek stoi na trzeciej linii, a na kostce wypadnie 5, to przesuwamy na dwór pionek z linii trzeciej.

Jeśli na linii wskazanej przez kostkę nie ma żadnego pionka, ale są jeszcze pionki bardziej odległe od dworu, to wykonujemy przesunięcie najdalszym od dworu pionkiem o wskazaną przez kostkę liczbę linii. Wtedy żaden pionek nie zostanie wyprowadzony na dwór, ale się do niego zbliży.
Ruch pionkiem należy wykonać zawsze, gdy tylko to jest możliwe.
W grze nie ma remisów. Rozgrywka kończy się zwycięstwem jednego z graczy, gdyż niezależnie od tego, który z nich rozpoczynał grę, jeśli komuś uda się wyprowadzić swoje pionki na dwór, gra się kończy.
Zwyczajowo mecze backgammona rozgrywa się do ustalonej liczby wygranych partii.
Można też grać na punkty ze zmienną wysokością stawki za wygraną. Na początku każda wygrana partia daje graczowi jeden punkt. Istnieje jednak możliwość podwojenia stawki w trakcie gry. Jeden z graczy zanim rzuci kośćmi, może zaproponować przeciwnikowi podwojenie stawki, a ten może tę propozycję przyjąć lub odrzucić (w tym drugim wypadku przegrywa automatycznie partie i traci 1 punkt). Natomiast jeśli przeciwnik zgodzi się na podwojenie stawki, otrzymuje kostkę specjalną. Od tej chwili tylko on może zaproponować kolejne podwojenie stawki na tych samych zasadach, tzn. jeśli przeciwnik propozycję przyjmie - przejmuje kostkę specjalną i stawka zostaje podwojona, a jeśli odrzuci - wtedy przeciwnik przegrywa partię i traci tyle punktów, ile wynosiła aktualna stawka gry. Stawkę można podwajać maksymalnie 6 razy, czyli za wygraną partię można uzyskać maksymalnie 64 punkty.
Stawka zostaje podwojona automatycznie, jeśli zwycięzca zakończy grę, kiedy przeciwnik jeszcze nie zaczął wyprowadzać swoich pionków na dwór. Natomiast w przypadku gdy przeciwnik nie zaczął wyprowadzania swoich pionków, a któryś z nich znajduje się jeszcze na bandzie, zwycięzca otrzymuje trzykrotność ustalonej stawki.

Strategia:

W celu zdobycia przewagi w podążaniu pionkami do swojego domu i zablokowaniu ruchów przeciwnika warto jak najszybciej zająć swoimi pionkami linie przylegające z obu stron do bandy obok naszego domu zanim pionki przeciwnika go opuszczą.