Mat-limeryki

Data ostatniej modyfikacji:
2010-04-30

W tym rozdziale przedstawiamy zebrane limeryki na różne tematy matematyczne. Utwory te łączy wspólna forma - limeryka właśnie. A czymże wobec tego jest limeryk?

Musi spełniać sztywne wymogi literackie:

  • ma pięć wersów o stałej liczbie sylab akcentowanych,
  • ma układ rymów AABBA, zwykle żeńskich,
  • wersy trzeci i czwarty są krótsze od pozostałych (zwykle o 2, 3 sylaby akcentowane),
  • na końcu pierwszego wersu występuje nazwa własna, która jest podstawą rymu A.

Typowy układ narracji w limeryku jest następujący:

  • w I wersie - wprowadzenie bohatera i miejsca, w którym dzieje się akcja,
  • w II wersie zawiązanie akcji, czasem wprowadzony jest tu drugi bohater,
  • krótsze wersy III i IV to kulminacja wątku dramatycznego.

Ponadto dobry limeryk powinien być utworem dowcipnym i zawierać tzw. drugie dno.
Zapraszamy do lektury i dopisywania własnych utworów.

 

Kleił pan z miasteczka Kościan
z kartonu prostopadłościan.
„Po co? – pytano – u licha?”.
Odpowiadał (łkając z cicha):
„Bo chcę własnych mieć czworo ścian…”.
                              Michał Rusinek, Kraków 

Matematyczce z miasta Milicz
przyśnił się raz Władimir Iljicz
i rzekł: "Nauki córko! Czy
wypada ci snić sen ten czczy?
Zbudź się i cyfry w liczbie pi licz!".
                              Michał Rusinek, Kraków

Próbował pewien nieuk z miasta Boston
Przez czterdzieści lat zdefiniować prostą.
Głupiec nie wiedział o tym,
Że pojęciem pierwotnym
Jest prosta, więc to nie jest rzeczą prostą.
                              Michalina Sieradzka, G 49 Wrocław

Żak z pewnej uczelni w Warszawie
Rozwiązywał zadanie ciekawie.
Lecz na końcu dopiero,
Gdy podzielił przez zero
Wszyscy pękli ze śmiechu, no prawie.
                          Michalina Sieradzka, G 49 Wrocław  

Albin Funkcjał z gminy Lubin
Argumenty „przeciw” gubi.
Continuum miał dopiero
Teraz ma ich alef zero.
Lecz dlaczego „za” hołubi?
                              Bożena Szalewicz, nauczycielka w I LO Lubin

Leokadia Przestrzeń z Kletna
Miła, mądra i nieszpetna
Zapoznała raz prześliczne
Przekształcenie afiniczne
Po czym... stała się dyskretna.
                              Bożena Szalewicz, nauczycielka w I LO Lubin

W Kole Miss Relacja działa
Na ideał mową ciała.
Działa w dzień, albowiem do dnia
Zwrotna jest oraz przechodnia.
Ale wyżej mierzyć chciała!
                               Bożena Szalewicz, nauczycielka w I LO Lubin  

A scrupulous farmer has owned a field
In the shape of a circle as he revealed.
Trying to find the exact area
Has led him to a lethal diarrhoea.
As the number of π remains concealed.
                               Paweł Tadrała, I LO Lubin 

There was a young man from Trinity,
who solved the square root of infinity.
While counting the digits
He was seized by the fidgets.
Dropped science and took up divinity.
                              zasłyszane

Pewien Tales, co mieszkał w Milecie
Ponoć każdej dogodził kobiecie
Czy gotuje, czy sprząta
Wszystkie zwabiał do kąta,
Stąd o kącie wymyślił co - wiecie.
                              Marek Trzebski, Warszawa

Pewien młody inżynier z Pa’Amat
Przy goleniu przeżywa wciąż dramat.
Jego brzytwa zarostu
Nie chce golić po prostu.
Nie wie chłop, żo to brzytwa Occhama.
                              Anna Turula, Katowice

 

Bez dna

Limeryk nadający się do publikacji na Portalu nie może mieć drugiego dna, bo Wam minister Portal zamknie. Ja bym się do ułożenia limeryku z drugim dnem nigdy nie przyznał. Ale polecam taki:

Raz pewien minister ze stolicy,
podając w maturalnej tablicy
Talesa twierdzenie,
dał mu takie brzmienie,
że śmieją się zeń nawet laicy.

A kto nie wierzy, niech sprawdzi na stronie wrocławskiej OKE (strona 8 tablic matematycznych).

Matematyka wg CKE

Oto stosowny cytat z tablic maturalnych CKE:
Twierdzenie Talesa (wraz z twierdzeniem odwrotnym do niego)
Proste AA′, BB′, CC′ są parami równoległe wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi równość:

[tex]\frac{AB}{A'B'}=\frac{BC}{B'C'}[/tex].

 

 

Jak widać wg CKE  AA′|| BB′ np. w takim wypadku:

 

 

 

Prosty wniosek

Stąd już prosty wniosek, że na płaszczyźnie wszystkie proste są równoległe. Przynajmniej wg CKE. Maturzysto, strzeż się korzystania z tablic!

Implikacja

Rozumiem, że błąd w tablicach polega na tym, że zachodzi tylko implikacja w jedną stronę: jeśli proste są równoległe, to podane stosunki są równe. Co w takim razie z twierdzeniem odwrotnym do twierdzenie Talesa? Przecież ono też powinno być prawdziwe, a w tym sformułowaniu ewidentnie nie zachodzi.

Jest errata

Na stronie CKE jest już dostępna wersja poprawiona zestawu wzorów matematycznych (patrz str. 9) i errata do wydania broszurowego. Oczywiście błąd polegał na tym, że jedna z proporcji powinna dotyczyć odcinków na ramionach kąta o jednym z końców w wierzchołku kąta. Bo tylko wtedy zachodzi również twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa.

Jednak CKE tak się przestraszyła poprzedniego błędu, że w erracie podała następujące sformułowanie twierdzenia: proste AA', BB', CC' są parami równoległe wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi równość
[tex] \frac{|OA|}{|OA'|} = \frac{|OB|}{|OB'|} = \frac{|OC|}{|OC'|}[/tex].
Ale to nie jest żadne twierdzenie Talesa. To zwykła odpowiedniość boków w trójkątach podobnych.

Odp: Jest errata

W zdaniu "Na stronie CKE jest już dostępna..." słowo "już" może mylnie sugerować, że poprawiona wersja dopiero co się pojawiła. Tymczasem błąd ten jest znany od kilku lat, a na stronie CKE poprawioną wersję tablic widziałem już ponad 2 lata temu.

Fakt pojawienia się błędu nie jest wielkim problemem, bo błędy się zdarzają.

Niepokoją natomiast dwie, dość skandaliczne, rzeczy:

1. Że po kilku latach od wykrycia błędu nie został on sprostowany na stronie OKE.

2. Że w "poprawionej" wersji twierdzenia Talesa występują trzy proste zamiast dwóch. Obawiam się, że słabszy uczeń, na którego granicy możliwości leży zrozumienie, o co w twierdzeniu Talesa chodzi, będzie wersją z trzema prostymi mocno zdezorientowany.

Limeryk jubileuszowy

Z okazji IIIX edycji Dolnośląskich Meczów Matematycznych wraz z piekną edycją "Mistrza i Małgorzaty" otrzymałam od finalistów - drużyny I LO z Lubina - pieknej urody limeryk, za który bardzo dziękuję (nikt jeszcze nie napisał o mnie żadnego wiersza, a zwłaszcza limeryka) i zamieszczam go poniżej ku uciesze wszystkich Czytelników.

Małgorzata M. z Wrocławia
z ignorancją się rozprawia.
Wiedzie gawiedź na kraj świata.
Jako Mistrz i Małgorzata
myśli bezkres swych objawia. 

Powrót na górę strony