Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017 poz. 356)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000356
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 16 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.(Dz.U. 2020 poz. 2314)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002314
załącznik nr 1 zawierający wymagania egzaminacyjne na egzamin ósmoklasisty obowiązujące w 2021 r.
Skrót postanowień:
Kolorem czerwonym wyróżniono w podstawie wymagania, które nie będą uwzględnione na egzaminie ósmoklasisty
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Sprawność rachunkowa
- Wykonywanie nieskomplikowanych obliczeń w pamięci lub pisemnie w trudniejszych przykładach, wykorzystanie tych umiejętności w sytuacjach praktycznych.
- Weryfikowanie i interpretowanie otrzymanych wyników oraz ocena sensowności rozwiązania.
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji
- Odczytywanie i interpretowanie danych przedstawionych w różnej formie oraz ich przetwarzanie.
- Interpretowanie i tworzenie tekstów o charakterze matematycznym oraz graficzne przedstawianie danych.
- Używanie języka matematycznego do opisu rozumowania i uzyskanych wyników.
III. Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji
- Używanie prostych, dobrze znanych obiektów matematycznych, interpretowanie pojęć matematycznych i operowanie obiektami matematycznymi.
- Dobieranie modelu matematycznego do prostej sytuacji oraz budowanie go w różnych kontekstach, także w kontekście praktycznym.
IV. Rozumowanie i argumentacja
- Przeprowadzanie prostego rozumowania, podawanie argumentów uzasadniających poprawność rozumowania, rozróżnianie dowodu od przykładu.
- Dostrzeganie regularności, podobieństw oraz analogii i formułowanie wniosków na ich podstawie.
- Stosowanie strategii wynikającej z treści zadania, tworzenie strategii rozwiązania problemu, również w rozwiązaniach wieloetapowych oraz w takich, które wymagają umiejętności łączenia wiedzy z różnych działów matematyki.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
KLASY IV–VI
1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń:
- zapisuje i odczytuje liczby wielocyfrowe,
- interpretuje liczby na osi liczbowej,
- porównuje i zaokrągla liczby,
- liczby w zakresie do 3 000 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim.
2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń:
- dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe lub większe, liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej,
- dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe sposobem pisemnym i za pomocą kalkulatora,
- mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową sposobem pisemnym, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach),
- wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych,
- stosuje wygodne sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność lub łączność dodawania i mnożenia oraz rozdzielność mnożenia względem dodawania,
- porównuje liczby naturalne z wykorzystaniem ich różnicy lub ilorazu,
- rozpoznaje liczby podzielne przez 2, 3, 4, 5, 9, 10, 100,
- rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także gdy na istnienie dzielnika właściwego wskazuje cecha podzielności,
- rozkłada liczby dwucyfrowe na czynniki pierwsze,
- oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych,
- stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań,
- szacuje wyniki działań,
- znajduje największy wspólny dzielnik w sytuacjach nie trudniejszych niż NWD(600, 72), NWD(140, 567), NWD(10000, 48), NWD(910, 2016) oraz wyznacza najmniejszą wspólną wielokrotność dwóch liczb naturalnych metodą rozkładu na czynniki,
- rozpoznaje wielokrotności danej liczby, kwadraty, sześciany, liczby pierwsze, liczby złożone,
- odpowiada na pytania dotyczące liczebności zbiorów różnych rodzajów liczb wśród liczb z pewnego niewielkiego zakresu (np. od 1 do 200 czy od 100 do 1000), o ile liczba w odpowiedzi jest na tyle mała, że wszystkie rozważane liczby uczeń może wypisać,
- rozkłada liczby naturalne na czynniki pierwsze, w przypadku gdy co najwyżej jeden z tych czynników jest liczbą większą niż 10,
- wyznacza wynik dzielenia z resztą liczby a przez liczbę b i zapisuje liczbę a w postac: a = b . q + r
3. Liczby całkowite. Uczeń:
- podaje praktyczne przykłady stosowania liczb ujemnych,
- interpretuje liczby całkowite na osi liczbowej,
- oblicza wartość bezwzględną,
- porównuje liczby całkowite,
- wykonuje proste rachunki pamięciowe na liczbach całkowitych.
4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń:
- opisuje część danej całości za pomocą ułamka,
- przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek zwykły,
- skraca i rozszerza ułamki zwykłe,
- sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika,
- przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej, a liczbę mieszaną w postaci ułamka niewłaściwego,
- zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie,
- zaznacza i odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej,
- zapisuje ułamki dziesiętne skończone w postaci ułamków zwykłych,
- zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie lub skracanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora),
- zapisuje ułamki zwykłe o mianownikach innych niż wymienione w pkt 9 w postaci rozwinięcia dziesiętnego nieskończonego (z użyciem wielokropka po ostatniej cyfrze), uzyskane w wyniku dzielenia licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora,
- zaokrągla ułamki dziesiętne,
- porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne),
- oblicza liczbę, której część jest podana (wyznacza całość, z której określono część za pomocą ułamka),
- wyznacza liczbę, która powstaje po powiększeniu lub pomniejszeniu o pewną część innej liczby.
5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń:
- dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe o mianownikach jedno- lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane,
- dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w przykładach najprostszych), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w przykładach trudnych),
- wykonuje nieskomplikowane rachunki, w których występują jednocześnie ułamki zwykłe i dziesiętne,
- porównuje ułamki z wykorzystaniem ich różnicy,
- oblicza ułamek danej liczby całkowitej naturalnej,
- oblicza kwadraty i sześciany ułamków zwykłych i dziesiętnych oraz liczb mieszanych,
- oblicza wartość prostych wyrażeń arytmetycznych, stosując reguły dotyczące kolejności wykonywania działań,
- wykonuje działania na ułamkach dziesiętnych, używając własnych, poprawnych strategii lub za pomocą kalkulatora,
- oblicza wartości wyrażeń arytmetycznych, wymagających stosowania działań arytmetycznych na liczbach całkowitych lub liczbach zapisanych za pomocą ułamków zwykłych, liczb mieszanych i ułamków dziesiętnych, także wymiernych ujemnych o stopniu trudności nie większym niż:
-1/2 : 0,25 + 5,25 : 0,05 – 71/2 · (2,5 – 32/3) + 1,25,
6. Elementy algebry. Uczeń:
- korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, opisuje wzór słowami,
- stosuje oznaczenia literowe nieznanych wielkości liczbowych i zapisuje proste wyrażenia algebraiczne na podstawie informacji osadzonych w kontekście praktycznym, na przykład zapisuje obwód trójkąta o bokach: a, a+2, b, rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą występującą po jednej stronie równania (przez zgadywanie, dopełnianie lub wykonanie działania odwrotnego), na przykład [tex]\frac{x-2}{3}\ = 4[/tex].
7. Proste i odcinki. Uczeń:
- rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek,
- rozpoznaje proste i odcinki prostopadłe i równoległe, np. jak w sytuacji określonej w zadaniu: Odcinki AB i CD są prostopadłe, odcinki CD i EF są równoległe oraz odcinki EF
i DF są prostopadłe. Określ wzajemne położenie odcinków DF oraz AB. Wykonaj odpowiedni rysunek, - rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych,
- mierzy odcinek z dokładnością do 1 mm,
- znajduje odległość punktu od prostej.
8. Kąty. Uczeń:
- wskazuje w dowolnym kącie ramiona i wierzchołek,
- mierzy z dokładnością do 10° kąty mniejsze niż 180°,
- rysuje kąty mniejsze od 180°,
- rozpoznaje kąt prosty, ostry i rozwarty,
- porównuje kąty,
- rozpoznaje kąty wierzchołkowe i przyległe oraz korzysta z ich własności.
9. Wielokąty, koła i okręgi. Uczeń:
- rozpoznaje i nazywa trójkąty ostrokątne, prostokątne, rozwartokątne, równoboczne i równoramienne;
- konstruuje trójkąt o danych trzech bokach i ustala możliwość zbudowania trójkąta na podstawie nierówności trójkąta,
- stosuje twierdzenie o sumie kątów wewnętrznych trójkąta,
- rozpoznaje i nazywa: kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok i trapez,
- zna najważniejsze własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku i trapezu, rozpoznaje figury osiowosymetryczne i wskazuje osie symetrii figur,
- wskazuje na rysunku cięciwę, średnicę oraz promień koła i okręgu,
- rysuje cięciwę koła i okręgu, a także, jeżeli dany jest środek okręgu - promień i średnicę;
- w trójkącie równoramiennym wyznacza przy danym jednym kącie miary pozostałych kątów oraz przy danych obwodzie i długości jednego boku - długości pozostałych boków.
10. Bryły. Uczeń:
- rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy (w tym proste i prawidłowe), walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył,
- wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór,
- rozpoznaje siatki graniastosłupów prostych i ostrosłupów,
- rysuje siatki prostopadłościanów,
- wykorzystuje podane zależności między długościami krawędzi graniastosłupa do wyznaczania długości poszczególnych krawędzi.
11. Obliczenia w geometrii. Uczeń:
- oblicza obwód wielokąta o danych długościach boków,
- oblicza pola: trójkąta, kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu, przedstawionych na rysunku oraz w sytuacjach praktycznych, w tym także dla danych wymagających zamiany jednostek i w sytuacjach z nietypowymi wymiarami, na przykład pole trójkąta o boku 1 km i wysokości 1 mm,
- stosuje jednostki pola: mm2, cm2, dm2, m2, km2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń),
- oblicza pola wielokątów metodą podziału na mniejsze wielokąty lub uzupełniania do większych wielokątów jak w sytuacjach:
- oblicza objętość i pole powierzchni prostopadłościanu przy danych długościach krawędzi,
- stosuje jednostki objętości i pojemności: mililitr, litr, cm3, dm3, m3,
- oblicza miary kątów, stosując przy tym poznane własności kątów i wielokątów.
12. Obliczenia praktyczne. Uczeń:
- interpretuje 100% danej wielkości jako całość, 50% – jako połowę, 25% – jako jedną czwartą, 10% – jako jedną dziesiątą, 1% – jako jedną setną części danej wielkości liczbowej,
- w przypadkach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza procent danej wielkości w stopniu trudności typu 50%, 20%, 10%,
- wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach,
- wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach,
- odczytuje temperaturę (dodatnią i ujemną),
- zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: milimetr, centymetr, decymetr, metr, kilometr,
- zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy: gram, dekagram, kilogram, tona,
- oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość,
- w sytuacji praktycznej oblicza: drogę przy danej prędkości i czasie, prędkość przy danej drodze i czasie, czas przy danej drodze i prędkości oraz stosuje jednostki prędkości km/h i m/s.
13. Elementy statystyki opisowej. Uczeń:
- gromadzi i porządkuje dane,
- odczytuje i interpretuje dane przedstawione w tekstach, tabelach, na diagramach i na wykresach, na przykład: wartości z wykresu, wartość największą, najmniejszą, opisuje przedstawione w tekstach, tabelach, na diagramach i na wykresach zjawiska przez określenie przebiegu zmiany wartości danych, na przykład z użyciem określenia „wartości rosną”, „wartości maleją”, „wartości są takie same” („przyjmowana wartość jest stała”).
14. Zadania tekstowe. Uczeń:
- czyta ze zrozumieniem tekst zawierający informacje liczbowe,
- wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania,
- dostrzega zależności między podanymi informacjami,
- dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania,
- do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody,
- weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania np. poprzez szacowanie, sprawdzanie wszystkich warunków zadania, ocenianie rzędu wielkości otrzymanego wyniku,
- układa zadania i łamigłówki, rozwiązuje je; stawia nowe pytania związane z sytuacją w rozwiązanym zadaniu
klasy VII-VIII
1. Potęgi o podstawach wymiernych. Uczeń:
- zapisuje iloczyn jednakowych czynników w postaci potęgi o wykładniku, całkowitym dodatnim,
- mnoży i dzieli potęgi o wykładnikach całkowitych dodatnich,
- mnoży potęgi o różnych podstawach i jednakowych wykładnikach,
- podnosi potęgę do potęgi,
- odczytuje i zapisuje liczby w notacji wykładniczej a ∙ 10k, gdy 1 ≤ a < 10, k jest liczbą całkowitą.
2. Pierwiastki. Uczeń:
- oblicza wartości pierwiastków kwadratowych i sześciennych z liczb, które są odpowiednio kwadratami lub sześcianami liczb wymiernych,
- szacuje wielkość danego pierwiastka kwadratowego lub sześciennego oraz wyrażenia arytmetycznego zawierającego pierwiastki, np. [tex]1+\sqrt{2}[/tex], [tex]1-\sqrt{2}[/tex]
- porównuje wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego pierwiastki z daną liczbą wymierną oraz znajduje liczby wymierne większe lub mniejsze od takiej wartości, na przykład znajduje liczbę całkowitą a taką, że: a ≤[tex]\sqrt{137}[/tex]< a + 1,
- oblicza pierwiastek z iloczynu i ilorazu dwóch liczb, wyłącza liczbę przed znak pierwiastka i włącza liczbę pod znak pierwiastka,
- mnoży i dzieli pierwiastki tego samego stopnia.
3. Tworzenie wyrażeń algebraicznych z jedną i z wieoma zmiennymi. Uczeń:
- zapisuje wyniki podanych działań w postaci wyrażeń algebraicznych jednej lub kilku zmiennych,
- oblicza wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych,
- stosuje oznaczenia literowe i zapisuje zależności przedstawione w zadaniach w postaci wyrażeń algebraicznych jednej lub kilku zmiennych,
- zapisuje rozwiązania zadań w postaci wyrażeń algebraicznych jak w przykładzie:
Bartek i Grześ zbierali kasztany. Bartek zebrał n kasztanów, Grześ zebrał 7 razy więcej. Następnie Grześ w drodze do domu zgubił 10 kasztanów, a połowę pozostałych oddał Bartkowi. Ile kasztanów ma teraz Bartek, a ile ma Grześ?
4. Przekształcanie wyrażeń algebraicznych. Sumy algebraiczne i działania na nich. Uczeń:
- porządkuje jednomiany i dodaje jednomiany podobne (tzn. różniące się jedynie
współczynnikiem liczbowym), - dodaje i odejmuje sumy algebraiczne, dokonując przy tym redukcji wyrazów podobnych,
- mnoży sumy algebraiczne przez jednomian i dodaje wyrażenia powstałe z mnożenia sum algebraicznych przez jednomiany,
- mnoży dwumian przez dwumian, dokonując redukcji wyrazów podobnych.
5. Obliczenia procentowe. Uczeń:
- przedstawia część wielkości jako procent tej wielkości,
- oblicza liczbę a równą p procent danej liczby b,
- oblicza, jaki procent danej liczby b stanowi liczba a,
- oblicza liczbę b, której p procent jest równe a,
- stosuje obliczenia procentowe do rozwiązywania problemów w kontekściepraktycznym, również w przypadkach wielokrotnych podwyżek lub obniżek danej wielkości.
6. Równania z jedną niewiadomą. Uczeń:
- sprawdza, czy dana liczba jest rozwiązaniem równania stopnia pierwszego, (drugiego lub trzeciego) z jedną niewiadomą, np. sprawdza, które liczby całkowite niedodatnie i większe od –8 są rozwiązaniami równania [tex]\frac{x^3}{8} + \frac{x^2}{2}\ = 0[/tex],
- rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą metodą równań
równoważnych, - rozwiązuje równania, które po prostych przekształceniach wyrażeń algebraicznych sprowadzają się do równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą,
- rozwiązuje zadania tekstowe za pomocą równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, w tym także z obliczeniami procentowymi,
- przekształca proste wzory, aby wyznaczyć zadaną wielkość we wzorach geometrycznych (np. pól figur) i fizycznych (np. dotyczących prędkości, drogi i czasu).
7. Proporcjonalność prosta. Uczeń:
- podaje przykłady wielkości wprost proporcjonalnych,
- wyznacza wartość przyjmowaną przez wielkość wprost proporcjonalną w przypadku konkretnej zależności proporcjonalnej, na przykład wartość zakupionego towaru w zależności od liczby sztuk towaru, ilość zużytego paliwa w zależności od liczby przejechanych kilometrów, liczby przeczytanych stron książki w zależności od czasu jej czytania,
- stosuje podział proporcjonalny.
8. Własności figur geometrycznych na płaszczyźnie. Uczeń:
- zna i stosuje twierdzenie o równości kątów wierzchołkowych (z wykorzystaniem zależności między kątami przyległymi),
- pzedstawia na płaszczyźnie dwie proste w różnych położeniach względem siebie, w szczególności proste prostopadłe i proste równoległe,
- korzysta z własności prostych równoległych, w szczególności stosuje równość kątów odpowiadających i naprzemianległych, zna i stosuje cechy przystawani trójkątów,
- zna i stosuje własności trójkątów równoramiennych (równość kątów przy podstawie),
- zna nierówność trójkąta AB + BC ≥ AC i wie, kiedy zachodzi równość,
- wykonuje proste obliczenia geometryczne wykorzystując sumę kątów wewnętrznych trójkąta i własności trójkątów równoramiennych,
- zna i stosuje w sytuacjach praktycznych twierdzenie Pitagorasa (bez twierdzenia odwrotnego),
- przeprowadza dowody geometryczne o poziomie trudności nie większym niż w przykładach:
Dany jest ostrokątny trójkąt równoramienny ABC, w którym AC≡BC. W tym trójkącie poprowadzono wysokość AD. Udowodnij, że kąt ABC jest dwa razy większy od kąta BAD. Na bokach BC i CD prostokąta ABCD zbudowano na zewnątrz prostokąta dwa trójkąty równoboczne BCE i CDF. Udowodnij, że AE ≡ AF.
9. Wielokąty. Uczeń:
- zna pojęcie wielokąta foremnego,
- stosuje wzory na pole trójkąta, prostokąta, kwadratu, równoległoboku, rombu,trapezu, a także do wyznaczania długości odcinków o poziomie trudności nie większym niż w przykładach:
a) oblicz najkrótszą wysokość trójkąta prostokątnego o bokach długości: 5 cm, 12 cm i 13 cm,
b) Przekątne rombu ABCD mają długości |AC| = 8 dm i |BD| = 10 dm. Przekątną BD rombu przedłużono do punktu E w taki sposób, że odcinek BE jest dwa razy dłuższy od tej przekątnej. Oblicz pole trójkąta CDE. Zadanie ma dwie odpowiedzi.
10. Oś liczbowa. Układ współrzędnych na płaszczyźnie. Uczeń:
- zaznacza na osi liczbowej zbiory liczb spełniających warunek taki jak x ≥ 1,5 lub taki jak x < -4/7,
- znajduje współrzędne danych na rysunku punktów kratowych w układzie współrzędnych na płaszczyźnie,
- rysuje w układzie współrzędnych na płaszczyźnie punkty kratowe o danych współrzędnych całkowitych dowolnego znaku,
- znajduje środek odcinka, którego końce mają dane współrzędne (całkowite lub wymierne) oraz znajduje współrzędne drugiego końca odcinka, gdy dany jeden koniec i środek,
- oblicza długość odcinka, którego końce są danymi punktami kratowymi w układzie współrzędnych,
- dla danych punktów kratowych A i B znajduje inne punkty kratowe należące do prostej AB.
11. Geometria przestrzenna. Uczeń:
- rozpoznaje graniastosłupy proste i ostrosłupy – w tym proste i prawidłowe,
- oblicza objętości i pola powierzchni graniastosłupów prostych i prawidłowych i takich, które nie są prawidłowe o poziomie trudności nie większym niż w przykładowym zadaniu:
Podstawą graniastosłupa prostego jest trójkąt równoramienny, którego dwa równe kąty mają po 450, a najdłuższy bok ma długość 6 [tex]\sqrt{2}[/tex] dm. Jeden z boków prostokąta, który jest w tym graniastosłupie ścianą boczną o największej powierzchni, ma długość 4 dm. Oblicz objętość i pole powierzchni całkowitej tego graniastosłupa, - oblicza objętości i pola powierzchni ostrosłupów prawidłowych i takich, które nie są prawidłowe o poziomie trudności nie większym niż w przykładzie:
Prostokąt ABCD jest podstawą ostrosłupa ABCDS, punkt M jest środkiem krawędzi AD, odcinek MS jest wysokością ostrosłupa. Dane są następujące długości krawędzi: AD =10 cm, AS = 13 cm oraz AB = 20 cm. Oblicz objętość ostrosłupa.
12. Wprowadzenie do kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa. Uczeń:
- wyznacza zbiory obiektów, analizuje i oblicza, ile jest obiektów, mających daną własność, w przypadkach niewymagających stosowania reguł mnożenia i dodawania,
- przeprowadza proste doświadczenia losowe, polegające na rzucie monetą, rzucie sześcienną kostką do gry, rzucie kostką wielościenną lub losowaniu, np kuli spośród zestawu kul, analizuje je i oblicza prawdopodobieństwa zdarzeń w doświadczeniach losowych.
13. Odczytywanie danych i elementy statystyki opisowej. Uczeń:
- odczytuje i interpretuje dane przedstawione za pomocą tabel, diagramów słupkowych i kołowych, wykresów, w tym także wykresów w układzie współrzędnych,
- tworzy diagramy słupkowe i kołowe oraz wykresy liniowe na podstawie zebranych przez siebie danych lub danych pochodzących z różnych źródeł,
- oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb.
14. Długość okręgu i pole koła. Uczeń:
- oblicza długość okręgu o danym promieniu lub danej średnicy,
- oblicza promień lub średnicę okręgu o danej długości okręgu,
- oblicza pole koła o danym promieniu lub danej średnicy,
- oblicza promień lub średnicę koła o danym polu koła,
- oblicza pole pierścienia kołowego o danych promieniach lub średnicach obu okręgów tworzących pierścień.
15. Symetrie. Uczeń:
- rozpoznaje symetralną odcinka i dwusieczną kąta,
- zna i stosuje w zadaniach podstawowe własności symetralnej odcinka i dwusiecznej kąta jak w przykładowym zadaniu:
Wierzchołek C rombu ABCD leży na symetralnych boków AB i AD. Oblicz kąty tego rombu, - rozpoznaje figury osiowosymetryczne i wskazuje ich osie symetrii oraz uzupełnia figurę do figury osiowosymetrycznej przy danych: osi symetrii figury i części figury,
- rozpoznaje figury środkowosymetryczne i wskazuje ich środki symetrii.
16. Zaawansowane metody zliczania. Uczeń:
- stosuje regułę mnożenia do zliczania par elementów o określonych własnościach,
- stosuje regułę dodawania i mnożenia do zliczania par elementów w sytuacjach, wymagających rozważenia kilku przypadków, na przykład w zliczaniu liczb naturalnych trzycyfrowych podzielnych przez 5 i mających trzy różne cyfry albo jak w zadaniu:
W klasie jest 14 dziewczynek i 11 chłopców. Na ile sposobów można z tej klasy wybrać dwuosobową delegację składającą się z jednej dziewczynki i jednego chłopca?
17. Rachunek prawdopodobieństwa. Uczeń:
- oblicza prawdopodobieństwa zdarzeń w doświadczeniach, polegających na rzucie dwiema kostkami lub losowaniu dwóch elementów ze zwracaniem,
- oblicza prawdopodobieństwa zdarzeń w doświadczeniach, polegających na losowaniu dwóch elementów bez zwracania jak w przykładzie:
Z urny zawierającej kule ponumerowane liczbami od 1 do 7 losujemy bez zwracania dwie kule. Oblicz prawdopodobieństwo tego, że suma liczb na wylosowanych kulach będzie parzysta.